Co ile przysługuje obuwie i odzież robocza? Przepisy BHP pracownika i pracodawcy.

Każda branża ma swoją specyfikę pracy. Jednak, aby praca byłą bezpieczna i wydajna, niektóre miejsca pracy wymagają od nas odpowiedniego stroju. Czasami strój ma nas tylko wyróżnić (tak jak, np.: kolor kasku na budowie), a czasami ma za zadanie podniesienie komfortu podczas obowiązków, jakie wykonujemy w pracy. Są również branże, w których odzież ma zapewnić nam całkowitą ochronę przed wieloma szkodliwymi czynnikami, jakie mogą panować w miejscu naszej pracy. Polskie przepisy normują kwestię przysługiwania odzieży roboczej. Przyjrzyjmy się bliżej podstawowym zagadnieniom dotyczącym wspomnianej odzieży, przepisów BHP oraz kodeksowi pracy, które jej dotyczą i paru innych zagadnień z tym związanych.

Czym jest odzież robocza i jakie musi spełniać wymagania?

Dla wielu osób te dwa rodzaje odzieży mogą być tym samym jej rodzajem, jednak różnica pomiędzy oboma rodzajami wspomnianej odzieży jest znaczna.

Obuwie robocze i odzież robocza mają na celu ochronę stroju prywatnego pracownika. Mogą go chronić przed zabrudzeniem lub, po prostu jego zniszczeniem. Czasami wartością dodaną odzieży roboczej może być logo firmy, w jakiej pracujemy. W ten sposób pracodawca wykorzystuje odzież, w jakiej pracujemy do reklamy swojej firmy, tym samym nadając jej wymiar marketingowy.

Odzież ochronna jest strojem, który ochrania pracownika przed działaniem różnych niebezpiecznych czynników, które występują w miejscu pracy. Dokładne zadania i stopień ochrony, jaką powinna zapewnić odzież ochronna, regulują przepisy BHP. Jednak należy pamiętać, że to pracodawca wybiera wygląd odzieży i jej producenta. Tego zagadnienia przepisy BHP już nie obejmują.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi odzież ochronną lub roboczą dostosowaną do miejsca i stanowiska pracy. Oczywiście musi wziąć pod uwagę potrzeby użytkownika takiego stroju. Oba rodzaje odzieży powinny ułatwiać prace i zapewniać swobodę ruchów. Należy pamiętać, że odzież tak robocza, jak i ochronna w myśl przepisów stanowią własność pracodawcy, która jest traktowana jako mienie powierzone pracownikowi. Mówiąc prościej, o ile samo ubranie jest własnością firmy, to pracownik jest za nie odpowiedzialny.

Odzież robocza dla pracownika – co ile przysługuje?

W przepisach BHP nie ma regulacji, która odpowiada na to pytanie. Oznacza to tyle, że wszystko jest zależne od ustaleń indywidualnych, jakie pracownik będzie miał ze swoim pracodawcą. Najczęściej to kierownik jest osobą odpowiedzialną za ustalenie kresu zużycia odzieży roboczej, w tym również obuwia. Nie ma jednoznacznego okresu używalności, np.: butów roboczych. Wszystko zależy od miejsca i stanowiska pracy pracownika, a dokładniej warunków, jakie tam panują, materiałów, z jakich jest wykonana dana odzież, a także od tego, czy występuje intensywne brudzenie lub skażenie odzieży itd. Ostatnia z wymienionych sytuacji ma miejsce, gdy pracownik ma w pracy do czynienia ze środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami wybuchowymi. Wówczas pracodawca powinien dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież ochronną uwzględniającą takie warunki. Jednak większość tego typu ustaleń zawierają przepisy wewnętrzne, które obowiązują tylko w konkretnej firmie.

Czy pracodawcą musi zapewnić ubranie robocze? Co na to Kodeks Pracy?

Kodeks pracy daje możliwość zakupu ubrania roboczego przez pracownika. Jednak odbywa się to na pewnych warunkach:

• pracodawca nie widzi przeciwwskazań, aby pracownik sam zakupił odzież roboczą dla siebie,
• zakupiony strój musi spełniać wskazane normy przepisów Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.

Jeśli wszystkie te warunki zostaną spełnione i pracownik zakupi własną odzież i obuwie robocze, pracodawca ma obowiązek wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego.

Ile wynosi ekwiwalent za odzież roboczą?

Kwestię ekwiwalentu pieniężnego i jego wypłacenia reguluje Kodeks Pracy. Wskazuje on, że ekwiwalent musi zostać wypłacony pracownikowi przez pracodawcę, kiedy pracownik korzysta z własnej odzieży roboczej. Wysokość wypłaconego ekwiwalentu pieniężnego musi być równa aktualnej cenie zakupu odzieży pracownika, który sam zakupił odzież roboczą. Aby uniknąć nieporozumień pracodawca, może poprosić o pokazanie paragonu za zakupiony strój.

Konserwacja odzieży roboczej.

Co do zasady, to nie pracownik, ale pracodawca jest odpowiedzialny za konserwację lub pranie odzieży roboczej. Bardzo często pracownik, robi to na własną rękę, jednak w takiej sytuacji ma prawo oczekiwać od pracodawcy pokrycia kosztów, jakie musi ponieść, aby strój roboczy był zdatny do użytku zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Wysokość wskazanej kwoty powinna zostać udowodniona paragonami, np.: za zakup proszku do prania. Jednak przepisy BHP nie regulują terminu wypłaty wspomnianego ekwiwalentu. Termin ten jest ustalany wewnętrznymi przepisami firmy lub pomiędzy samym zainteresowanym a kadrą pracodawcy.

Odzież i obuwie robocze, czyli obowiązki pracodawcy i pracownika.

Jak widać, dostarczenie odzieży roboczej pracownikowi jest obowiązkiem firmy zatrudniającej pracownika. W niektórych przypadkach odzież roboczą może zakupić sam pracownik, jednak taki ruch musi być wcześniej ustalony z pracodawcą. Należy również pamiętać o tym, aby strój był zgodny z obowiązującymi normami BHP. W przypadku zakupu odzieży przez pracownika firma ma obowiązek wypłacić mu ekwiwalent pieniężny, jednak czas, w jaki to zrobi, zależy od wewnętrznych przepisów firmy. Dbanie o odzież roboczą w postaci prania lub konserwacji, również jest obowiązkiem pracodawcy. Pracownik może to zrobić na własną rękę (bo np.: pracodawca nie ma warunków do prania odzieży roboczej), jednak w takim przypadku ma prawo zażądać zwrotu poniesionych kosztów prania.
Odzież robocza będzie nieodłącznym elementem wykonywania pracy. Jej zakup i konserwacja, są jasno określone w przepisach. Niektóre kwestie, takie jak producent, nie są wskazywane w przepisach BHP, ponieważ najważniejsze jest, aby zakupiona odzież spełniała wszystkie wymagane normy.